U Mostaru 1890. - 1891. godine – Tere Jahja i Memi hodžina džamija

 

05 Tere Jahja i Memi hodžina džamija u mahali Carina

Tere Hadži Jahja džamija se nalazi na kraju Carine, u nekada Srednoj, a danas Mladena Balorde ulici. Džamiju s 20 metara visikom munarom podigao je neki Tere Jahja prije 1620. godine. Bila je u funkciji sve do 1950. godine, kada je zatvorena. Jedno vrijeme je služila kao skladište, a 30. decembra 1954. godine izgorjela je do temelja. Džamija je u potpunosti rekonstruirana i obnovljena, uz dograđen šadrvan, 2002. godine.

Memi (Mehmed) hodžina džamija i mekteb uz nju nalazili su se u nekada Srednjoj (danas Mladena Balorde) i Vejzovića (Braće Krpo) ulici, u srednjem dijelu mahale Carina. Bila je građena od tesanog kamena, pokrivena pločom, sa dimenzijama 8 x 8 metara i imala je oko deset metara visoku kamenu munaru oktogonalnog oblika. Po svom vanjskom izgledu bila je slična Husein hodžinoj džamiji. Podigao ju je izvjesni Memi hodža prije 1620. godine, što saznajemo iz zakladnice Ahmeda, sina Ferhatova koji je, između ostalog, odredio da se imamu i hatibu ove džamije isplaćuju po dvije akče dnevno. Ova džamija poznata je i kao Kurtova džamija prema imamima iz porodice Kurt koji su obavljali dužnost u njoj. Ova je džamija srušena 1951. godine i na njenim temeljima je kasnije sagrađena prodavaonica-samoposluga koja je radila sve do 1992. godine. Samoposluga je u zadnjem ratu (1992. – 1995.) uništena. Tada je mostarska gradska općina u sporazumu s Islamskom zajednicom na njenom mjestu podigla veliku zgradu u kojoj od početka 1998. godine radi Ambulanta na Carini.

“Centar za informaciju u dokumentaciju Mostar - Cidom” i facebook grupa “Bosna i Hercegovina- fotoenciklopedija” došli su u posjed vrlo vrijednih fotografija grada Mostara iz 1890. – 1891. godine.

U narednom periodu ćemo krenuti u poglede na grad Mostar iz tog perioda, uz kratke osvrte na objekte koji se vide na slici, a služeći se našom dosadašnje prikupljenom dokumentacijom i literaturom.

Na osnovu stanja, postojanja ili nepostojanja nekih objekata, sa sigurnošću se može utvrditi da se radi o zimskom periodu između 1890. i 1891. godine.

Radi se o četiri fotografije – panorame koje prikazuju Mostar, pretežno na lijevoj obali rijeke Neretve, počevši sa sjevera, od Sjevernog logora, pa do juga i naselja Luka, s tim da se donja tačka ove mahale, Šarića džamija, ne vidi na ovim fotografijama.

Na ove četiri fotografije pogled smo zaustavili na 33 objekta ili područja, i uz zaokruženi pogled na slici, dali kratki opis onoga što se vidi na fotografiji.

(Cidom Mostar/BiH fotoenciklopedija)

(Džabirov, Vrančić, Špago)