Emir Maksumić je korisnicima društvenih mreža, posebno facebooka, poznat kao ljubitelj i čuvar tradicije vezane za vozače i vozni park Autoprevoza Mostar.
Kroz svoje aktivnosti prikupio je ogromnu bazu podataka: imena vozača kamiona i autobusa, vozni park, autobuse i kamione, sa tačnim godinama nabavke, i još niz detalja vezanih za ovu branšu.
Valjalo bi kad bi se našla neka instutucija sa kojom bi se Emir mogao povezati, prezentirati svoj fundus, i nastaviti daljnji rad na prikupljanju pomenute građe.
Ovih dana se javio na Cidom sa svojim nalazima vezanih za nabavku autobusa iz voznog parka Autoprevoza, uz napomenu da su mu kod rješavanja godina nabavke pojedinih vozila pomogle registarske tablice na istim, i u tu svrhu je napravio istraživanje u vezi registarskih tablica na vozilima kod nas:
“Prateći objave Branka Vučine starih brojeva lista Sloboda, na fotografijama se vidi da su neki od automobila na ulicama Mostara pocetkom 1963. godine već imali nove tablice na kojima je bila oznaka MO. Prvo su službena vozila i radne organizacija dobile nove brojeve registracija, a nešto kasnije i vozila u privatnoj svojini. U Jugoslaviji se sa novim tablicama krenulo negdie oko septembra mijeseca 1962 godine, a u prvoj polovici 1963 je taj posao na području čitave države je već bio zavrsen. Ukidanjem republickih tablica БХ****, na području Bosne i Hervegovine, većina opština je imala svoje tablice.
Kod nas, na području čitave Hercegovine, Mostar, Konjic, Jablanica, Nevesinje, Gacko Trebinje i čitava istočna Hercegovina, zatim Stolac, Čapljina, Ljubuški i čitava zapadna Hercegovina, imale su samo MO* tablice
-U Mostaru su vozila nabavljena do 1962 godine na novim tablicama nosili brojeve do MO*25- 50, a u ostalim hercegovackim opštinama i do broja MO*29-00. Sa brojevima MO*30-00 počinju vozila koja su nabavljena poslije 1962. godine.
Na osnovu ovakve raspodjele brojeva na registarskim tablicama, bilo mi je moguće odrediti godinu registracije autobusa i kamiona, u vlasništvu Autoprevoza Mostar.
-Kasnije su ti dvospratni od 1962/ 63 prema izvoru Marina Pazanina (Engleski kolekcionar, koji se bavi tematkom ovih autobusa, a dolazio je u Mostar srediniom 1960-ih godina i neke fotografisao, a one koje je vidio u prometu zapisao registarske brojeve i garažne)imali oznake MO*10-58, MO*10-59, MO*10-60, MO*10-61, MO*10-62, MO*10-65, MO*10-67, MO*10-68, MO*10-72,
-Autobusi FAP Dubrave D6 došle u Autoprevoz oko 1962 godine, njih pet ili šest a za dvije znam registarske oznake koje su nosili to su bili MO*10-26 vozio ponkead Ismet Kaljevic na relaciji Mostar-Split i MO*10-27 takodje na relaciji Mostar-Split vozio Ante Leko porijeklom iz Imotskog.
Kako su se brojevi rasporedjivali i koje godine su tačno koje registarske tablice izdavali hergovackim opštinama, neznam.
Ako imate nekih starih fotografija automobila, a da su registrovane u nekoj drugoj opštini i da znate koje godine su registrovani, pošaljite mi, bio bih vam zahvalan.”
(Emir Maksumić)
Fotografije u prilogu: autobusi na području grada Mostara, iz arhive Muzeja Hercegovine Mostar i iz starih brojeva lista Sloboda, arhiva Branko Vučina.
Iz istorije registarskih tablica na automobilima
Kako su se kroz istoriju mijenjale države, mijenjale su se i registarske oznake na automobilima.
Sadašnje tablice su u skladu sa standardima Europske unije
Prva uredba o izgledu i dimenzijama tablica izdata je 1911. za vrijeme Austro-Ugarske. Tablice su bile smeđe boje s bijelim slovima. Već 1918. u doba Kraljevine SHS dolaze novi propisi. Tablice su bile dimenzija 33x14 cm u kombinaciji plave i bijele boje. Država je bila podijeljena na Banovine i svaka je imala jedinstveni broj. Tako je Beograd je imao broj 1, a Zagreb i okolica imao je broj 3. Ukupno je bilo 10 banovina, a iznad broja se nalazila godina registracije, a po isteku godine mijenjale su se novim, sa novom oznakom godine.
Nakon Drugog svjetskog rata, 29. novembra 1945. formira se Federativna Narodna Republika Jugoslavija, a od tada na snagu stupile nove tablice za vozila. Svaka republika je imala slovnu oznaku na tablicama: Prvo slovo iz naziva republike, nakon toga zvijezda petokraka, te četiri ili pet brojčanih oznaka. Bosna i Hercegovina je na tablicama imala skraćenicu БХ, napisanu ćiriličnim slovima.
1963 godine se promijenio ustav i država postaje Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija. Stižu nove tablice dimenzija 42x12 cm s dvije slovne oznake za grad, zvijezda petokraka i četiri do šest brojčanih oznaka. Te su registracijeske pločice još i danas poznate mnogima jer su u upotrebi bile sve do početka rata 1992. godine.
Registarske tablice u Bosni i Hercegovini su početkom rata zamijenjene prvo ratnim, a nakon rata poratnim registarskim tablicama, u skladu sa tada važećim propisima, do 1998.
Od 1998. godine do 28. septembra 2009. godine izdavale su se tablice u formi 000 – X - 000 koje su još uvijek na snazi.
Sadašnje registarske oznake za vozila u Bosni i Hercegovini su na snazi od 28. septembra 2009. godine. Oznake za sva vozila se sastoje od plavog polja sa državnom skraćenicom BIH na lijevoj strani i sedam znakova (pet brojeva i dva slova) u formi X00 - X - 000. Registarske oznake su jedinstvene za cijelu teritoriju Bosne i Hercegovine i ne označavaju mjesto gdje je registrovano vozilo (grad, opština, kanton ili entitet) kao što je bilo do 1998.
Slova koja se koriste na registarskim tablicama su A, E, J, K, M, O, T.
To su velika štampana slova koja su ista u ćiriličnom i latiničnom pismu.
(spagos)
Keine Kommentare:
Kommentar veröffentlichen